بررسی پیش نویس چشم انداز فضای مجازی کشور

طی روزهای اخیر مرکز ملی فضای مجازی با انتشار پیش‌نویس سند چشم‌انداز فضای مجازی کشور، از علاقه‌مندان و صاحب نظران، برای نقد و نظر این سند، دعوت نموده است. ما نیز بر خود فرض می‌دانیم تا به اجمال نکاتی پیرامون پیش‌نویس چشم‌انداز فضای مجازی کشور ارائه نماییم:

۱- خلاء عمده چشم‌انداز، غفلت از مباحث قضایی و حقوقی است؛ پیشنهاد می‌شود، پیشرفتگی زیرساخت‌های قانونی و قضایی اضافه گردد.

۲- بر خلاف بیانات مقام معظم رهبری که تأکید فراوان بر ظرفیت‌های تبلیغی-گفتمانی فضای مجازی دارند، در این پیشنهادیه، هیچ بحثی از ظرفیت‌های گفتمان‌سازی و تبلیغی نیامده است.

۳- اساساً زمانی جمهوری اسلامی می‌تواند به عنوان قدرت اول منطقه مطرح باشد که وابستگی‌های استراتژیک کشورهای منطقه به جمهوری اسلامی را تعمیق بخشد. از این رو بایستی:

اولاً در بخش قدرت اول منطقه، بایستی ایده هاب منطقه شدنِ جمهوری اسلامی حداقل در حوزه ارتباطات اضافه گردد. (ایده‌ای که در شهریور سال ۹۵ در خصوص منطقه چابهار رسماً اعلام شد که ایران برنامه ریزی کرده است تا این منطقه را به Pop بین‌الملل تبدیل نماید. در همین راستا بود که بین شرکت اسپارکل ایتالیا و شرکت ارتباطات زیر ساخت ایران، قرار داد همکاری منعقد شد.)

ثانیاً در بخشی که اشاره به تعامل سازنده و موثر در روابط بین الملل شده است، بایستی فراتر از تعامل قدم نهیم و به طور دقیق بر پیمان‌های چندجانبه بین‌المللی در حوزه فاوا تأکید شود.

۴-  بن‌مایه اصلی رهنمودهای مقام معظم رهبری در حکمرانی فضای مجازی، صیانت از هویت ملّی است، که بایستی به بخش نظام حکمرانی چشم انداز اضافه گردد.

۵- در حوزه زیرساخت‌ها، علاوه بر زیرساخت‌های فنی که در چشم انداز آمده است، بایستی زیرساخت‌های فرهنگی و اجتماعی نیز لحاظ گردد.

۶- موضوع اتکا و توسعه فضای مجازی مبتنی بر خط و زبان فارسی مغفول مانده است.

۷- در بخش فراهم آوردن خدمات نو و جذاب برای کاربران چند مسئله مغفول مانده است:

اولاً حوزه ارتباطات و تعاملات دیده نشده است.

دوماً شایسته است در این بخش اشاره ای به دولت الکترونیک به عنوان فراهم آورنده اصلی این خدمات بشود. البته نظریات دولت الکترونیک در حال جایگزینی با نظریات دولت دیجیتال و دولت هوشمند است.

۸- در این چشم انداز، پیشرفتگی حوزه فناوری و خدمات مطرح شده است، اما اشاره ای به بخش محتوا نشده است.

۹- شایسته است در قسمت رفع حکمرانی کشورهای سلطه گر بر شبکه جهانی اینترنت، بر مقاوم‌سازی شبکه داخلی جمهوری اسلامی در قالب شبکه ملی اطلاعات تأکید شود.