پنج شکاف مصنوعی عصر فضای مجازی
گسترش فضای مجازی بر بستر رسانههای اجتماعی یک امر طبیعی و ضرورت عصری تمدن جدید در دوره پسا مدرنیته است اما در کنار این امر طبیعی، اموری غیرطبیعی و مصنوعی وجود دارد که خارج از مرز ملتها توسط پلتفرمهای آمریکایی طراحیشده و باهدف خلق ارزشها و هنجارهای جدید در جوامع محقق میشود. ازجمله این امور مصنوعی به وجود آمدن پنج شکاف مدیریتشده بین آمریکا و سایر کشورهای دنیا است. شکاف نقطهای است که وقتی یک بازیگر فضای مجازی به آن میرسد عملاً دیگر نمیتوان با آن رقابت کرد؛ مانند گوگل. یکی از دلایل ایجاد این شکافها بیتفاوتی سایر کشورها و دولتها ازجمله ایران به نقش پلتفرمهای آمریکایی مخصوصاً پلتفرمهای رسانهای ایشان مانند تلگرام است.
شکاف دیجیتالی
شکافهای مختلفی مانند شکاف میان مرد و زن، فقیر و پولدار، باسواد و بیسواد و… در جامعه وجود دارد. شکاف دیجیتال نیز شکافی است که درواقع به همان فقیر و غنی مربوط است. بهطور مثال ، ممکن است اینترنت را تا روستا گسترش دهیم اما قیمت آن بهگونهای باشد که روستائیان توان اقتصادی استفاده از آن را نداشته باشند. در این حالت در عین اینکه دسترسی برای تمام مردم ایجادشده، توان مالی استفاده و بهرهبرداری از آن وجود ندارد.
یک شکاف دیجیتالی بین آمریکا و بقیه جهان است که تمام امکانات فناورانه و شبکههای بینقارهای و کشورها را در بر میگیرد و در این حوزه اجازه نمیدهند کس دیگری ورود جدی داشته باشد.
شکاف فناوری
دومین شکاف عصر فضای مجازی شکاف فناوری در حوزه سختافزار و نرمافزار است که شکاف محرزی است و اخیراً چینیها در برخی حوزهها دستاندازی کرده و در حال پیشرفت هستند.
شکاف اطلاعاتی
اطلاعاتی که از کشورها در آمریکا تجمیع شده است، در خود آن کشورها قرار ندارد. این اطلاعات عمدتاً بهوسیله پلتفرمهای رسانهای و اقتصادی تجمیع شده و دادههای کلانی از دولتها و ملتها را در اختیار آمریکا قرار میدهد که این دادههای کلان منها تحلیلهای بعدی رفتار کشورها توسط آمریکاییها میشود.
شکاف پلتفرمی
شکاف پلتفرمی چهارمین شکاف مصنوعی است. اولین اقدام ما در مواجهه با پلتفرمها باید محیطشناسی باشد، پلتفرمها دارند برای ما سبک زندگی میسازند. در سکوهای فضای مجازی و رسانههای اجتماعی که درواقع بر بستر آنها زیست میکنیم، ارزشها و هنجارهای جدید در حال شکلگیری است و نباید مانند گذشته، نسبت به آنها بیتفاوت باشیم.
دومین اقدام استخراج آداب صحیح زیست و فعالیت در پلتفرمها است. باید سبک زندگی صحیح و سالم در پلتفرمها را استخراج و طراحی کنیم. در توسعه پلتفرمی که در کشور ایجادشده، در اقتصاد پلتفرمی توسعه پیداکردهایم ولی در توسعه پلتفرم رسانهای دچار اختلافنظرهای بسیار شدید هستیم و بیتفاوت در حال استفاده از پلتفرمهای رسانهای آمریکایی هستیم.
شکاف بین دولت و ملت
در پنج شکاف دیجیتال، فناوری، اطلاعاتی، پلتفرمی و دولت و ملت اولین کاری که باید بکنیم این است که از شکاف دولت و ملت جلوگیری کنیم و اگر ما وارد این بازی شویم که بهوسیله فضای مجازی شکاف میان ملت و دولت را تعمیق کنیم در هر جناح سیاسی باشیم در زمین دشمن بازی کردیم. پس از شکاف دولت و ملت دومی شکافی که در جهت کاهش آن باید پیش ببریم، شکاف پلتفرمی است. در حوزه توسعه پلتفرمها بهخصوص پلتفرمهای اقتصادی حرکت خوبی در کشور شروعشده و در ایجاد پلتفرمها در منطقه رتبه اول را داریم.
پی نوشت: در تدوین این یادداشت از مطالب و سخنرانی های جناب آقای دکتر فیروزآبادی بهره گرفته شده است.
