در چند دهه اخیر به همراه پیشرفت شگرف فنّاوری، شاهد تحولات چشمگیری در وسایل ارتباطی و تلفن‌های همراه بوده‌ایم که از آن‌ها به‌عنوان نسل‌های (Generation) مختلف تلفن همراه یاد می‌شود. به‌طورکلی نسل‌های تلفن همراه را می‌توان به دو بخش عمده تقسیم نمود:
۱- سیستم‌های رادیویی: سیستم‌های رادیویی اولین نسل از سیستم‌های تلفن همراه بودند و به دلیل تفاوت کلی با ۴ نسل دیگر است ۰G (zero generation) یا نسل صفرم نام گرفته اند. در این نسل برخلاف فناوری‌های رادیویی قبلی، هر دستگاه شماره منحصربه‌فردی داشت و آن‌ها را از شبکه‌های بسته رادیویی پیشین (مانند بی‌سیم) متمایز می‌ساخت.
۲- تلفن‌های همراه سلولی (cellular phone): نسل‌های اول تا چهارم تلفن‌های همراه در این دسته قرار می‌گیرند.
تلفن‌های همراه نسل ۱G
اولین نسل از تکنولوژی سلولار تلفن همراه بی‌سیم در دهه ۱۹۸۰ مطرح و در اوایل دهه ۱۹۹۰ به تکامل رسید. تکنولوژی سلولی به‌عنوان سنگ بنای تلفن‌های آنالوگ اصلی‌ترین تمایز این نسل با سایر سیستم‌های پیشین بود. با مخابره آنالوگ سیگنال‌ها با حداکثر سرعت تبادل داده ۲.۴ کیلوبیت بر ثانیه (حتی کمتر از سرعت Dial up !) خبری از نقل‌وانتقال دیتا نبود.
نسل اول ملازم ضعف‌های بسیاری ازجمله کیفیت صدای ضعیف، عمر باتری کم، اندازه بزرگ گوشی، نبود مکانیسم امنیتی مطمئن و دیگر مسائل بود که احساس نیاز به نسل‌های بعدی تلفن همراه را شدت می‌بخشید.
تلفن‌های همراه نسل ۲G
نسل دوم با گذار از سیگنال‌های آنالوگ به دیجیتال و بر اساس استاندارد GSM بنانهاده شد. این نسل از تلفن همراه، سیستم خدمات داده (Data Services) با سرعت (حداکثر) ۶۴Kbps را برای تلفن همراه معرفی کرد که با پیام‌های متنی (SMS) شروع و با پیام‌های چندرسانه ای ( MMS) گسترده‌تر شد.
ازجمله کاستی های این نسل لزوم وجود سیگنال قوی برای برقراری تماس، سرعت نسبتاً کم و ناتوانی در ارسال داده چندگانه مثل ویدئو است.
تلفن‌های همراه نسل ۳G
نسل سوم تلفن همراه از اوایل قرن بیست و یکم (سال ۲۰۰۱) با محوریت مقوله چندرسانه‌ای (Multi Media)و سرعتی بسیار بالاتر از نسل‌های قبلی (حدود Kbps ۱۴۴ – ۲Mbps ) راه‌اندازی شد و به همین دلیل به نسل ارتباطات بین‌المللی معروف گردید. مسائلی چون قیمت بالای اینترنت نسل سوم، اندازه بزرگ گوشی‌ها، گران بودن عمده گوشی‌های نسل سومی و نیاز به پهنای باند بسیار زیاد راه را برای نسل‌های بعدی هموارتر می‌کرد.
تلفن‌های همراه نسل ۴G
برخلاف دیگر نسل‌هایی که اولویت با انتقال صدا بوده است، نسل چهارم بر پایه مصرف داده و راه‌حلی جامع مبتنی بر IPجهت انتقال صدا، تصویر و داده استفاده کرد و در اواخر دهه ۲۰۰۰ میلادی بر پایه اصل «هر جا و هر زمان» داده‌ها را با سرعتی بسیار بالاتر از نسل‌های قبل در اختیار کاربر قرار داد.
تلفن‌های همراه نسل ۵G
صحبت از نسل پنجم (۵G) تلفن‌های همراه نیز مقارن با بحث اینترنت اشیاء شدت گرفته و برخی شرکت‌های مدعی از پرده‌برداری عمومی آن تا سال ۲۰۲۰ خبر داده‌اند.
درواقع نسل پنجم مانند دیگر نسل‌ها به‌عنوان جهشی بزرگ سرعت چند ده برابری، کاهش هزینه‌ها و قابلیت اتصال انبوهی از دستگاه‌ها و اشیاء را در اختیار کاربران قرار می‌دهد که زیربنای تحولی عظیم یعنی اینترنت اشیاء را ایجاد خواهد نمود!
حکمرانان بخوانند!
این فرصت بی‌سابقه در کیفیت و سرعت ارتباطات، علی‌رغم سهولت‌های بسیار در اداره امور، می‌تواند تهدیدی بی‌سابقه برای دولت‌ها به‌حساب بیاید و گسترده تر از نسل‌های قبل مسائلی همچون موجودیت، امنیت، اقتصاد، فرهنگ و درنهایت اداره جوامع را با مشکل روبرو سازد.
اتخاذ موضعی غیر منفعل و انجام پژوهش‌ها و پیش‌بینی‌های لازم برای مواجهه فعال با این پدیده ضرورتی است که مدیران و خط‌مشی گذاران را متوجه خودساخته است.
