همه ماشینهای برآمده از فناوری اطلاعات زمان اتصال به اینترنت و بر اساس پروتکل اینترنت (TCP/IP) هویت عددی یکتایی دریافت میکنند که به آن آی پی آدرس(IP Address) یا آدرس پروتکل اینترنت گفته میشود. این اعداد طولانی همانند کد پستی، آدرس دقیق مبدأ و مقصد را در ارتباطات اینترنتی مشخص میکنند و به یاد داشتن آنها برای ایجاد ارتباط ضروری است. برای فارغ شدن از تکلف اعداد و ارقام آدرسدهی در ساختار اینترنت که خارج از حوصله و حافظه کاربران است، نامی متناظر با هر آی پی در نظرگرفته میشود و نظام نام دامنه (DNS) وظیفه فرایند یافتن و تطابق این نامها با آی پی یا شمارههای هویتی اختصاصی آنان را بر عهده دارد. روت سرورها یا سرورهای مسیریاب که در صدر ساختار سلسله مراتبی سیستم نام دامنه قرار دارند به یکی از بحثبرانگیزترین مسائل در حکمرانی اینترنت تبدیلشدهاند. شاید با ازکارافتادن سرورهای مسیریاب هنوز بتوان با کاهش سرعت و با استفاده از مسیریاب مرکزی فعالیت در اینترنت را ادامه داد اما اهمیت مسیریاب آن گاهی مشخص میشود که اگر به هر دلیلی مسیریاب مرکزی از کار بیفتند، امکان ثبت و جستجوی نام دامنههای جدید در اینترنت یا ایجاد هرگونه تغییری در آدرسها از بین میرود و تنها میتوان از آدرسهای مسیریابی شده که در حافظه سرورهای سطوح پایینتر قرار دارد استفاده نمود.
این موضوع آنگاه موجب نگرانی خواهد شد که بدانیم آمریکا بر DNS سلطه کامل دارد. سرور اصلی مسیریاب در آژانس امنیت ملی آمریکا (NSA) قرار گرفته است که در لایه بعدی به ۱۳ سرور متصل میشود. (اینجا) این ۱۳ سرور میزبان دامنههای سطح بالا در دنیا هستند، از این ۱۳ سرور ۱۰ عدد در ایالاتمتحده قرار دارد و فقط ۳ سرور در دیگر کشورها (ژاپن، هلند و سوئد) توزیع شده است، که آنها هم چه در بعد رگولاتوری و چه در بعد اپراتوری عملاً در سلطه دولت ایالاتمتحده قرار دارند.
بهعبارتیدیگر، از نظر رگولاتوری، مدیریت فایل محتوای مسیریاب اصلی که شامل یک پایگاه داده از تمامی نامهای ثبت شده در آن ۱۳ مسیریاب است، به عهده سازمان بینالمللی ایکان است. سازمان ایکان تا دورهای تحت نظارت مستقیم وزارت بازگانی آمریکا بود و از دورهای دیگر که مستقل شد باز نیز به دلیل اینکه بر اساس محدودیتهای فنی که از سوی نیروی ضربت مهندسی اینترنت (IETF) وابسته به آمریکا (اینجا)، ابلاغ میشود، عمل میکند، همچنان در زمینبازی آمریکاییهاست.
ازنظر اپراتوری نیز با طراحی سلسله مراتبی فرآیند مسیریابی و دراختیارگرفتن رأس این سلسلهمراتب، هرگونه مسیریابی از کانال آژانس امنیت ملی آمریکا خواهد گذشت و عملاً این حوزه را نیز در تسلط دارد.
این انحصار، قدرت فوقالعادهای برای آمریکا به ارمغان آورده است و میتواند نام دامنه کشورهای مختلف را تحریم نماید. البته برای حفظ نظم بازی و عدم هشیاری دنیا، از این ابزار قدرت تاکنون استفاده قهری نکرده است اما بههرحال هرلحظه میتواند بهعنوان اهرم فشار و تحمیل خواستههای خود بر دیگر کشورها بکار بندد. آمریکا بهراحتی میتواند با تشخیص خود نامهایی را از فایل اصلی (root zone file) حذف نماید و امکان مسیریابی آن نامهای دامنه را در اینترنت جهانی از بین ببرد. فرض بگیرید دامنه .ir از اینترنت حذف شود!
تاکنون آمریکا به ازای این قدرتی که در تسلط بر زیرساختهای اینترنت بهویژه مسیریابی کسب کرده است، برای درآمدزایی استفاده کرده است و همه کشورها را موظف کرده است که هزینههای ارتباط بینالمللی را به ازای مسیریابی در قالب یارانه به آمریکا دهند. تاکنون چندین بار کشورها به فکر تأسیس اینترنت بدون وابستگی به آمریکا افتادهاند اما به دلیل وابستگی شدید امروز دنیا به اینترنت، عملاً نتوانستهاند کاری کنند.
با توسعه اینترنت در همه شئون زندگی، جریان اقتصادی فوقالعادهای حاصل از تخصیص IP، اجاره سالیانه نامهای دامنه و مهمتر از همه درامدهای ناشی از مسیریابی برای آمریکا شکل گرفته است و این منافع در برابر امکان دیگری که آمریکا دارد، ناچیز است و آن امکان دسترسی به تمام محتوای جاری در اینترنت است.
وابستگی سیستم اداره و حکمرانی کشورها به اینترنت جهانی و حرکت به سمت دولت الکترونیک و اینترنت اشیاء قدرت بازدارندگی و منافع اقتصادی دولت ایالاتمتحده و نگرانی و وابستگی دیگر کشورها را بهطور همزمان افزایش میدهد.
یک نظر