فاز اول طرح پژوهشی «واکاوی فقهی مسئولیت پلتفرم‌های دیجیتال» با همکاری هسته سپهرا مرکز رشد دانشگاه امام صادق علیه‌السلام و گروه فقه فضای مجازی اندیشکده مناط به سرانجام رسید. این طرح با رویکردی فقهی و با تکیه بر قواعد فقهیه در هر فاز به تبیین دلالت‌های یکی از قواعد ناظر در تلاقی با مسئله مسئولیت پلتفرم‌های دیجیتال می‌پردازد تا در نهایت بتوان طرحی کلان برای نظام مسئولیت پلتفرمی استخراج نمود.
این طرح پژوهشی که نهایتاً به دلالت‌های سیاستگذارانه ختم خواهد شد، دغدغه پاسخ به یکی از چالش‌های اولویت‌دار نظام حکمرانی فضای مجازی کشور را دارد و آن این است که: «حکومت‌ها بایستی چه مواجهه‌ای با پلتفرم‌های دیجیتال داشته باشند و در تنظیم‌گری پلتفرم‌ها چه مسئولیتی متوجه آن‌ها است؟» برای پاسخ به این مسئله، سپهرا از رهیافت تنظیم نظام مسئولیت پلتفرمی با استفاده از ظرفیت‌های فقهی بهره‌برداری می‌کند. در فرآیند حکم‌شناسی اگرچه در این طرح از نظر فقهای مختلف استفاده می‌شود اما پس از بررسی‌های مختلف در مرحله طراحی، با نظر خبرگان این حوزه، دیدگاه های حضرت امام خمینی رحمه‌الله علیه به عنوان فتوای معیار برگزیده شد.
در گام اول این طرح که تبیین موضوع‌شناسی پلتفرم‌ها بود، ابتدا آقای سجاد خلیلی نژاد، پژوهشگر هسته سپهرا، طی 3 جلسه فشرده موضوع شناسی تخصصی پلتفرم‌های دیجیتال از منظر ابعاد فنی، حقوقی، اقتصادی، سیاسی و فرهنگی را به تفصیل ارائه نمودند. سپس در گام دوم، موضوع شناسی فقهی «مسئولیت و ضمان» موردتوجه قرار گرفت. در این گام اساتید اندیشکده مناط قواعد فقهی مرتبط با مسئولیت و ضمان را شناسایی و طبقه بندی کردند که از آن جمله می توان به قاعده «علی الید ما اخذت حتی تودیه»، «اتلاف و تسبیب»، «من له الغنم فعلیه الغرم»، «لا ضرر و لاضرار فی الاسلام»، «الامانه» و «الاحسان» اشاره کرد. نهایتاً قاعده فقهی «علی الید» و دلالت‌های آن برای مسئولیت مدنی به‌عنوان اولین قاعده مورد بررسی قرارگرفت که نتایج آن در 4 جلسه ارائه گردید و مورد مباحثه قرار گفت.
در گام سوم سعی شد، نتایج حاصل از واکاوی «قاعده علی‌الید» بر «مسئولیت مدنی مالکان پلتفرم‌های دیجیتال» تطبیق داده شود که طی 3 جلسه ارائه بحث و مباحثه میان گره موضوع‌شناسی و گروه حکم‌شناسی تطبیق قاعده بر موضوع مورد بحث و بررسی قرار گرفت. شایان ذکر است که متناسب با روش پژوهشی که در این طرح استفاده شده است، در تمامی گام‌های به خصوص گام دوم و سوم، رفت‌وبرگشت علمی زیادی میان دو گروه صورت پذیرفته تا فهم بهتری از اقتضائات مسئله صورت گیرد.
در انتهای فاز اول، علاوه بر خروجی‌های رسانه‌ای از 10 جلسه مذکور، گزارش علمی مکتوبی از مجموعه پژوهش‌ها و جلسات در حال تدوین است که به‌زودی منتشر خواهد شد. هم چنین فاز دوم پروژه با محوریت بررسی کامل تر ابعاد مسئولیت پلتفرمی از منظر کارشناسی و هم چنین موشکافی سایر قواعد فقهیه مانند «الاتلاف» و «لا ضرر و لاضرار فی الاسلام» در حال برگزاری است.
