آقای کاندیدا (۲): چارچوب حکمرانی فضای مجازی جمهوری اسلامی ایران

پس از اینکه در اولین یادداشت آقای کاندیدا، انزوای ایران را مهمترین مسئله فضای مجازی کشور دانستیم و در یادداشت انقلاب اسلامی در فضای مجازی اشاره کردیم که راه ملت ایران در فضای مجازی همان راهی است که با انقلاب اسلامی شروع شده است و در مسیر نظام سازی،‌ دولت سازی،‌ جامعه سازی و تمدن سازی امتداد خواهد داشت؛‌در دومین یادداشت از این سلسله،‌ چارچوب حکمرانی فضای مجازی جمهوری اسلامی ایران را به اجمال معرفی می کنیم و در یادداشت های بعدی دکترین حکمرانی فضای مجازی کشور را تفصیل خواهیم داد.

اگر فضای مجازی را «نظام‌های اجتماعی برآمده از تعامل کاربران بر بستر شبکه» بدانیم، در این صورت با سه سطح از مواجهه (حکمرانی) با فضای مجازی روبرو هستیم:

۱- سطح اول: ایجاد زیست‌بوم ملی فضای مجازی

در این سطح از مواجهه، حاکمیت وظیفه دارد: اولاً با بهره‌گیری از فناوری اطلاعات و ارتباطات، زیرساخت شبکه را فراهم آورد. دوماً کاربران را برای بهره‌مندی از فرصت‌های فضای مجازی توانمند سازد، حال این کاربران می‌توانند از بخش دولتی، بخش خصوصی، بخش مردمی و یا آحاد مردم باشد که به ترتیب بهره‌مندی از خدمات دولت الکترونیک، تجارت الکترونیک، شبکه‌های اجتماعی یا جامعه مدنی الکترونیک و سواد عمومی فضای مجازی را در چشم‌انداز خود دنبال می‌کند و سوماً پس از توانمندسازی کاربران برای استفاده از فاوا، حاکمیت بایستی از حقوق این اشخاص صیانت نماید.

موفقیت در سطح اول از مواجهه با فضای مجازی دقیقاً همان نقطه‌ای است که نظام حکمرانی در فضای مجازی را ایجاد می‌کند.

۲- سطح دوم: نظام‌سازی با فضای مجازی

زمانی که زیست‌بوم ملی فضای مجازی کشور زیست خود را آغاز می‌کند و کاربران تعاملات اجتماعی خود را بر بستر شبکه می‌آورند، نظام‌سازی فضای مجازی آغاز می‌شود، به عبارتی این سطح از مواجهه دقیقاً نقطه‌ای است که فضای مجازی در امتداد فضای واقعی بسط پیدا می‌کند، فضایی که همانند فضای واقعی آثار حقیقی دارد. در این سطح از مواجهه بایستی حاکمیت از اصول و ارزش‌های انقلاب اسلامی در نظام‌های مختلف اجتماعی اعم از فرهنگی، اقتصادی، سیاسی و … صیانت نماید.

ویژگی نظام‌سازی فضای مجازی همان نقطه‌ای است که امکان حکمرانی با فضای مجازی را به دست می‌دهد. یعنی با بهره‌گیری از فرصت‌های فضای مجازی، نظام‌های اجتماعی را همنوا با ارزش‌های انقلاب اسلامی بسازیم.

۳- سطح سوم: ژئوپولیتیک فضای مجازی

طبیعتاً زمانی که جمهوری اسلامی ایران نظام‌های اجتماعی خویش را متناسب با ارزش‌های ملی خود حکمرانی و ایجاد می‌کند، در سطح سوم با عرصه بین فراملی مواجه می‌شود، جایی که تلاقی ارزش‌های غرب و شرق عالم با ارزش‌های انقلاب اسلامی است. این همان نقطه‌ای است که یک ملت مستقل تلاش خواهد کرد از هویت ملی خویش صیانت نماید و نه‌تنها استقلال خویش را حفظ نماید، بلکه بر اساس دکترین انقلاب اسلامی در ساحت زیست مجازی نیز به یاری همه مستضعفین و ستمدیدگان عالم رود.