مجمع عمومی هسته خط‌مشی فضای مجازی مرکز رشد دانشگاه امام صادق علیه‌السلام این هفته در تاریخ ۱۳۹۷/۰۹/۱۴ میزبان جناب آقای دکتر عزیز نجف پور، عضو اسبق شورای معاونین مرکز ملی فضای مجازی و مسئول فعلی اندیشکده تداوم با ارائه «مدل مفهومی آموزش و پژوهش فضای مجازی» بود.
دکتر نجف پور در ابتدا به تعریف و مدل مختار خود از فضای مجازی پرداختند و سپس در ادامه چرایی و چگونگی آموزش و پژوهش در عرصه فضای مجازی و زیر موضوعات و مسائل آن را تبیین کردند.
ایشان در بخش اول بیان داشتند که: فضای مجازی فضایی در امتداد فضای واقعی در نظر گرفته می‌شود و هرچند که این فضا اساساً بر مبنای فناوری اطلاعات و ارتباطات شکل‌گرفته است ولی تعاملات انسان‌ها بر بستر این‌گونه شبکه‌ها، نظامات اجتماعی مختلفی را ایجاد کرده است؛ بنابراین رویکرد به فضای مجازی رویکردی فنی – اجتماعی است. این تعریف و رویکرد به فضای مجازی به دیدگاه مسئولین شورای عالی و مرکز ملی فضای مجازی نزدیک و متأسفانه از دیدگاه صرفاً فنی (با چاشنی اقتصادی) مسئولین وزارت فاوا فاصله‌ی زیادی دارد. هم‌چنین در بررسی بیشتر فلسفه و ماهیت فضای مجازی، آراء اندرو فینبرگ جای تأمل و دقت دارد.
در ادامه و در بخش دوم جلسه ایشان با توجه به بند چهارم از حکم انتصاب اعضای شورای عالی فضای مجازی مورخ ۱۳۹۴/۰۶/۱۴ ضرورت پرداختن به طراحی مدل مطلوب آموزش و پژوهش در عرصه فضای مجازی را تبیین نمودند.
مبتنی بر فرمایشات ایشان طراحی رشته‌ها و زیررشته‌ها، دروس و واحدهای تخصصی، طرح درس‌ها و درس‌نامه‌ها، قوانین و مقررات آموزشی و پژوهشی لازم، دانشکده‌ها و …در حوزه‌های مختلف فضای مجازی شامل حوزه‌های فنی – زیرساختی، حقوقی، اقتصادی، سیاسی، امنیتی، اجتماعی – فرهنگی، حکمرانی و سیاست‌گذاری و …از اقدامات اولیه در راستای تحقق این هدف است.
پی‌نوشت:
۱- اندرو فینبرگ (متولد ۱۹۴۳) فیلسوف تکنولوژی اهل آمریکا و شاغل در دانشگاه سایمون فریزر کانادا است. زمینه کاری او شامل نظریه فناوری، فلسفه قاره‌ای، نقد فناوری و مطالعات دانش و فناوری است. نظریه انتقادی فناوری، به شکلی که فینبرگ تشریح می‌کند، به دنبال تحول مردم‌سالار فناوری است. او در کتاب تحول فناوری می‌نویسد: «شرایط کنونی و وضعیت آینده بشر توسط صورت ابزارهای ما تعیین می‌گردد، به همان اندازه که توسط تصمیمات دولت‌مردان و جنبش‌های سیاسی شکل می‌پذیرد. بدین ترتیب طراحی فناوری امری در سطح هستی شناسی و با عواقب سیاسی فراگیر است. عدم دخیل کردن عموم مردم در این فرایند تصمیم‌گیری مغایر با اصول مردم سالاری است.»
۲- اهتمام ملی و همه‌جانبه و سرمایه‌گذاری جدی در امر ایجاد و توسعه انواع فناوری‌ها و صنایع کاملاً پیشرفته و رقابتی خصوصاً با استفاده و ایجاد رشته‌های نوین دانشگاهی و تربیت سرمایه‌های انسانی متعهد، متخصص و کارآمد موردنیاز در بخش‌های سخت‌افزاری و نرم‌افزاری، محتوایی و خدماتی در تمامی ابعاد فضای مجازی به‌ویژه در برنامه ششم توسعه و برنامه‌ریزی سالانه کشور.
