تحلیلی بر بیانات اخیر مقام معظم رهبری مبنی بر اصلی نبودن مسئله فضای مجازی در انتخابات
مقام معظم رهبری در سخنرانی اخیر خود با نمایندگان مجلس از فضای مجازی به‌عنوان مسئله‌ای یادکردند که مسئله اصلی انتخابات نیست و این‌گونه بیان فرموده‌اند که: من شنیدم گفته‌شده که نامزدها در مناظرات و در گفتگوها نظر خودشان را در باب فضای مجازی بگویند یا در باب سیاست خارجی بگویند؛ نه آقا، مسئله‌ی اصلی مردم فضای مجازی و سیاست خارجی و ارتباط با این دولت و آن دولت نیست؛ مسئله‌ی اصلی مردم چیزهای دیگر است.
با توجه به این بیانات ممکن است سؤال‌های این‌چنینی پیش بیاید که آیا از منظر ایشان فضای مجازی مسئله کم‌اهمیتی است که آن را مسئله اصلی مباحث نامزدها ندانسته‌اند و به‌نوعی از پرداختن به آن منع کرده‌اند؟ و یا در دولت بعد پرداختن به این مسئله اهمیت چندانی نداشته و نیازی نیست که نامزدها برنامه مدونی در این حوزه داشته باشند؟
در پاسخ به این‌گونه شبهات بایستی سه نکته کوتاه را بیان نمود:
- مقام معظم رهبری در دیگر بیانات خود اوصاف کم‌نظیری درباره فضای مجازی بیان نموده و بنا بر بعضی از نقل‌ها اهمیت فضای مجازی را به‌اندازه اهمیت انقلاب اسلامی می‌دانند و قوت در این عرصه را حیاتی شمرده اند. ایشان حتی در دیدار نمایندگان مجلس یازدهم مسئله «مدیریت فضای مجازی در کوتاه‌مدت و میان‌مدت» را از مسائل اصلی کشور دانسته و خواستار پرداختن به این مسائل و پرهیز از دچار شدن به حاشیه‌ها شده‌اند. بر این اساس، در منظومه فکری و دستگاه محاسباتی ایشان فضای مجازی از جایگاه مهم و ویژه‌ای برخوردار است؛ اما حال باید به این سؤال پاسخ دهیم که چرا ایشان در دیدار اخیر چنین تجویزی درباره فضای مجازی داشته‌اند.
- آنچه تابه‌حال در ایام انتخابات نامزدها درباره فضای مجازی مطرح نموده و از آن به‌عنوان پوششی برای کم‌کاری‌های اقتصادی خود استفاده کرده‌اند دوگان سازی از جنس فیلترینگ و آزادی و یا دسترسی و عدم دسترسی است که با محوریت آزادی‌های سیاسی و اجتماعی بوده و موجب انحراف افکار عمومی از مسائل اقتصادی و معیشت مردم به عنوان اصلی‌ترین مسئله سالیان اخیر شده است؛ به نظر می‌رسد صحبت مقام معظم رهبری هم ناظر به چنین موضوعاتی در فضای مجازی است که معمولاً با غرض‌ورزی‌های سیاسی مطرح می‌شوند. به عبارتی ایشان با محور قرار دادن مسائل اقتصادی و معیشتی در مرکز توجه و خواسته‌های مردم دیگر مسائل که برای به حاشیه بردن مسائل اقتصادی مطرح می‌شوند را نامطلوب عنوان کرده و از پرداختن به آن‌ها نهی کرده‌اند. حال اگر فضای مجازی با مسائلی اقتصادی عجین شود و با مسائلی مثل اشتغال، بهبود کسب‌وکارها، تسهیل توسعه مشاغل خانگی و دیگر مسائل اقتصاد دیجیتال که به معیشت مردم گره خورده است صورت‌بندی شود حتماً جزو «مسائل مردم» قرار خواهد گرفت و در صحنه انتخابات قابل‌طرح خواهد بود و دارای اهمیت است.
- دیگر نکته قابل اشاره آن است که برخی از مسائل فضای مجازی که اتفاقاً مهم هم هستند و مقام معظم رهبری بارها بر اهمیت آن تأکید نموده‌اند در سطح «مدیریت و حکمرانی»مطرح است و ناظر به مسئولین بوده نه مردم! بنابراین همانطور که در دیدار مجلس یازدهم نیز بیان شده است فضای مجازی جزو مسائل اصلی انقلاب اسلامی در عرصه حکمرانی است که بایستی در محافل مربوط به خود مطرح شود؛ به عبارتی مسائل اصلی فضای مجازی مسائلی مدیریتی است نه مسائلی که طرح آن در عرصه عمومی اثربخش و کارگشا باشد. بنابراین منظور از این بیانات معظم له بی‌اهمیت بودن مسئله فضای مجازی نیست بلکه مقصود اهمیت سیاست‌گذاری متمرکز و خردمندانه در فضای مجازی است که در حال حاضر نیاز به درگیر کردن مردم با آن ندارد!
با اوصاف ذکرشده و رجوع به دیگر بیانات مقام معظم رهبری درمی‌یابیم که ضروری است نامزدها طرح و برنامه مشخصی برای مواجهه فعالانه با مسائل فضای مجازی و حکمرانی این حوزه داشته باشند و همانطور که ایشان تأکید کرده اند قوت در فضای مجازی را در دستور کار خود قرار داده و در برابر آرایش جنگی دشمن در این فضا آرایش جنگی اتخاذ نمایند؛ بنابراین بی‌توجهی و سستی و یا تقلیل مسائل به دوگان‌های کاذبی همچون فیلترینگ و امتداد بخشیدن آن تا افکار عمومی به‌هیچ‌وجه پذیرفته و شایسته نیست.
