«با گسترش فناوری و توسعه فضای مجازی، گذاری در نظام‌های اجتماعی شاهد بوده‌ایم که جوامع را از آن سر طیف سنتی و صنعتی به سمت دیگر طیف، یعنی مدرن و فرا صنعتی برده است. در دوران اخیر، جوامع صنعتی جای خود را به مفاهیمی همچون جوامع اطلاعاتی و شبکه‌ای می‌دهند، که درنتیجه این گذار، شاهد تغییراتی در مختصات و قواعد نظام‌های حاکم در ابعاد مختلف اقتصادی، سیاسی، فرهنگی و… جوامع خواهیم بود. به‌عنوان‌مثال این تغییرات در نظام اقتصادی جهانی به‌خوبی قابل‌مشاهده است؛ بطوریکه سکوی اول تا پنجم شرکت‌های بزرگ اقتصادی جهان که تا پیش‌ازاین اغلب در انحصار شرکت‌های حوزه انرژی و به‌خصوص نفت بود، امروزه به تسخیر شرکت‌های فناوری اطلاعات و ارتباطات همچون آلفابت (گوگل)، مایکروسافت، اپل و آمازون در آمده است. فناوری اطلاعات و ارتباطات به‌عنوان اصلی‌ترین پیشران حرکت جوامع به سمت فرا صنعتی شدن، بستر تولید حجم عظیمی از داده‌ها توسط کاربرانی است که روزانه با فضای مجازی سروکار دارند. این داده‌ها که فناوری اطلاعات در جمع‌آوری و پردازش آن‌ها بسیار مؤثر است، درنهایت تبدیل به اطلاعات و بینش‌هایی می‌شوند که همان ارزش محوری در جامعه اطلاعاتی به‌حساب می‌آیند».(زیبنده، ۱۳۹۹: ۲۰۹)
در جمهوری اسلامی نیز می‌توان از پیروزی انقلاب تا دهه ۱۳۸۰ را دوره معماری مبتنی بر صوت و توسعه ارتباطات داخلی و بین‌المللی دانست؛ درحالی‌که در دهه ۱۳۸۰ گفتمان غالب به سمت جامعه اطلاعاتی، شبکه‌های اطلاع‌رسانی رایانه‌ای، دولت الکترونیک و… رفت که موجب توسعه فناوری اطلاعات در کشور شد. اهمیت یافتن داده‌ها و دغدغه‌های بسیار نسبت به حفاظت از امنیت آن‌ها موجب شد ارائه راهکاری با عنوان شبکه ملی اطلاعات گردید. (فیروزآبادی، آزادی، ۱۳۹۹: ۵۸۹) این اتفاقات نشان از آن دارد که اهمیت داده در کشور ما نیز به‌درستی تشخیص داده‌شده و البته بیشتر از جوانب رفع تهدیدها و حفظ امنیت موردتوجه قرارگرفته است.
نکته قابل‌توجه آن است که اگر تا پیش‌ازاین داده‌ها توسط انسان‌ها تولید می‌شد و فناوری اطلاعات و ارتباطات شدت و سرعت ایجاد و نوع داده‌ها را متحول ساخته بود، ازاین‌پس و با ایجاد فناوری‌های جدیدتری مانند اینترنت اشیاء که به سمت هوشمند سازی جهان می‌روند، داده‌ها نه‌تنها توسط انسان‌ها بلکه توسط تمامی موجوداتی که در محیط پیرامون ما هستند نیز تولید خواهد شد؛ به همین دلیل حجم تولید داده به‌طور چشم‌گیری افزایش‌یافته و به‌تبع ارزش‌آفرینی آن‌ها نیز به اوج خود خواهد رسید.
در جوامع امروزی آنچه در فضای مجازی ارزش‌آفرینی اصلی را دارد و محوریت این فضا را به خود اختصاص می‌دهد «داده» است. توسعه اینترنت اشیاء نیز ازآن‌جهت حائز اهمیت است که حجم تولید داده را به‌شدت افزایش می‌دهد و بستری را ایجاد می‌کند که دیگر فناوری‌های مکملی همچون هوش مصنوعی حداکثر بهره‌برداری و ارزش‌آفرینی از این داده‌ها را ایجاد نمایند. حال اگر بار دیگر تعریف اینترنت اشیاء از دیدگاه اتحادیه بین‌المللی مخابرات[۱] را با دقت بیشتری مرور کنیم، خواهیم یافت که چرا آن‌ها اینترنت اشیاء را زیرساختی برای جامعه اطلاعاتی دانسته‌اند.
بنابراین اگر جهان آینده و حال را جهان فرا صنعتی بدانیم و «داده» را آن مؤلفه جدی و مهم در ارزش‌آفرینی بدانیم، اینترنت اشیاء آن شبکه‌ای است که تحولی در تولید داده ایجاد کرده و فضای مجازی را به تمام اجزاء جامعه تعمیم می‌دهد. با توجه به مباحث مطرح‌شده، میدانیم که مزیت آفرینی در دوران فرا صنعتی از طریق داده ایجاد می‌شود. داده‌ها نیز سرمایه‌های ملی هر کشوری هستند که می‌توانند ارزش‌آفرینی‌های اقتصادی و اجتماعی بسیاری برای کشورها داشته باشند. لذا سرمایه‌گذاری برای توسعه اینترنت اشیاء به‌نحوی‌که بتوان حجم عظیمی از داده‌ها را تولید نمود، حداکثر استفاده را از داده‌ها را انجام داد، صیانت از داده‌ها نیز به‌خوبی انجام بگیرد و از تاراج آن‌ها توسط سرمایه‌داران جهانی جلوگیری شود می‌تواند جمهوری اسلامی را همگام با تغییر و تحولات عصر فضای مجازی پیش ببرد.
[۱] زیرساختی جهانی برای جامعه اطلاعاتی که به واسطه اتصال (فیزیکی و مجازی) اشیاء بر مبنای فناوری های تعاملی موجود و درحال توسعه اطلاعات و ارتباطات ارائه خدمات پیشرفته را ممکن می سازد.
