بهسوی حکمرانی اینترنت اشیاء
بهسوی حکمرانی اینترنت اشیاء
شاید بتوان حکمرانی، امنیت و حریم خصوصی را بهعنوان اصلیترین دغدغهها و چالشهای اینترنت اشیاء نام برد که در بسیاری از اسناد و گفتوگوها نیز مطرح گردیده و به اهمیت آنها اشاره شده است. اگرچه تعاریف و تحلیلهای متفاوتی از جانب کشورها و مؤسسات تحقیقاتی مختلف راجع به این مسائل ارائه میشود اما هنوز تعریفی دقیق و مورد اجماع برای این چالشها وجود ندارد. بهعنوانمثال اتحادیه اروپا حکمرانی را به قواعد، فرایندها و رفتارهایی اطلاق میکند که بر نحوه اعمال قدرت تأثیر میگذارد. البته مفهوم حکمرانی پیش از مطرحشدن در زمینه فناوری اینترنت اشیاء توسط سازمانها و مؤسسات گوناگون ازجمله ICANN،IEEE، IGF، W3C و… در زمینههایی مثل اینترنت مطرح و بحث شده است.
وقتی تحقیقات بسیاری به موضوع حکمرانی اینترنت پرداختهاند و این مسئله را بررسی کردهاند، تصمیم عاقلانه و منطقی آن است که در ابتدا و در اولین قدم مفهوم حکمرانی اینترنت را به حکمرانی اینترنت اشیاء توسعه و گسترش دهیم. اگرچه این حوزه به خاطر دخالت داشتن فناوریها و دستگاههای بسیار زیاد و غیرمتجانس نیازمند حکمرانی تخصصیتر و پیچیدهتر است اما برای شروع میتوان با گسترش مفهومی حکمرانی اینترنت به اینترنت اشیاء بهسوی حکمرانی اینترنت اشیاء حرکت نمود.
دیگر چالشهای ذکرشده برای اینترنت اشیاء نیز بیارتباط با حکمرانی نیست! بدون تضمین امنیت دستگاههای مورداستفاده و حریم خصوصی کاربرانی که از این فناوری استفاده میکنند، ذینفعان اقدام به توسعه آن در سطوح گسترده نمیکنند؛ چراکه برای اجرای الگوریتمها و پروتکلهای اثربخش در دستگاههای متفاوت و بسیار زیاد موجود در شبکه اینترنت اشیاء که موجب کارایی صحیح و مطمئن آن میشود نیاز مبرم به امنیت وجود دارد که برای نیل به آن باید مکانیسم حکمرانی مناسب اتخاذ نمود! بنابراین وقتی برای حل مسائل و چالشهای امنیت و حریم خصوصی و جلب اعتماد به اینترنت اشیاء هم نیازمند استفاده از مکانیسمهای حکمرانی هستیم، جدا کردن مفهوم حکمرانی، امنیت، حریم خصوصی و… بسیار دشوار است.
بهعلاوه وقتی ارتباطات به سطح کاربران نیز میرسد مسائل و چالشهای اخلاقی که متوجه کاربران خواهد شد، دیگر موضوعی است که با حکمرانی و چالشهایی مانند حریم خصوصی و امنیت گره میخورد. بنابراین گسترش اینترنت اشیاء نیز همانند اینترنت، چالشهایی پیش رو دارد که برای مقابله و حل آنها نیازمند حکمرانی یکپارچه و صحیح در این زمینه هستیم. حکمرانی اینترنت اشیاء به دنبال ایجاد یک زمین بازی و محیط مطمئن و به دور از تهدید و چالشی است که تمام بازیگران و ذی نفع ها از جمله مردم، صاحبان پلتفرم ها و کسب و کارها، توسعه دهندگان، تولیدکنندگان سخت افزارها و سنسورها و… همگی اطمینان کنند و در کنار یکدیگر و درچارچوب تعیین شده توسط دولت فعالیت نمایند.
بهطور خلاصه میتوان گفت که برای شروع و حرکت به سمت حکمرانی اینترنت اشیاء که موضوعی مبتلابه و ضروری در سالهای نهچندان دور است، میتوان در ابتدا از الگوهای موجود حکمرانی اینترنت استفاده نمود و سپس آن را بسط و گسترش داد.