از بهشت الهی تا بهشت مجازی

هنگامی که بر اساس مبانی اومانیزم اصالت به انسان داده شد، غایت بشر منفعت شخصی حداکثری قرار گرفت و آنگاه که ماوراءالطبیعه کنار گذاشته شد، این منفعت به عالم طبیعت محدود گشت. در همین راستا مفهوم متعالی عقلانیت (Intellectualism) به عقلانیت خود بنیاد (Realism) فروکاسته شده است؛ و از آنجا نیز به عقلانیت ابزاری (Instrumental Reason) معطوف گشت به طوری که درباره حقانیت ارزش ها و اعتباریات آدمی ساکت گشته و آن را به امیال خودمحور افراد انسانی (Individualism) وا گذاشت. بر این اساس بشر غربی که از سراسر حقایق عالم چشم پوشیده است در جولانگاه امیال خود، آنچنان به اعتبارِ اعتباریاتِ ملائمِ امیال خود روی آورده است که مصداق آیه شریفه وَ طَائِفَهٌ قَدْ أَهَمَّتْهُمْ أَنْفُسُهُمْ ﴿آل‏عمران‏، ۱۵۴﴾ قرار گرفته است. اما چگونه ممکن است که بشر در عالم دنیا که دار تزاحم است بهشت زمینی را برای خود بیافریند آنچنان که اشتهای خود را اغنا نماید؟

در یک مرور تاریخی در خواهیم یافت که آن زمان که انسان با دست شستن از آموزه های کلیسا و یأس از بهشتی که کشیشان نویدش را می دادند؛ به دنبال ساخت بهشت زمینی حرکت کرد – یعنی با شروع نهضت علمی (Scientific Revolution ) در قرن هفدهم و نهضت روشنفکری (Enlightenment Revolution) در قرن هجدهم که عهده دار ساخت این بهشت زمینی بودند – درمواجهه با جنگ های جهانی و سلاح های کشتار جمعی، دچار تردید در وعده بهشت زمینی این دو نهضت شد. مگر قرار بر این نبود که اومانیسم ناجی بشر باشد پس چه شد؟ آیا ارمغان اومانیسم چنین جنایاتی است؟ اینها سوالاتی است که تردید بشر را در قرن بیستم نسبت به اومانیزم و بهشت زمینی آن هویدا می سازد.

بشر غربی در قرن بیستم خود را نا امید از بهشت زمینی می یابد اما صحنه گردانان تمدن غرب بایستی کاری نمایند. این بن بستی است که راه خروج از آن مدخل بحث ماست.

در این هنگام صحنه گردانان تمدن غرب، در عالم واقع (با نظر به تعبیر آنان از عالم واقع) دیگر حرفی برای گفتن ندارند آنها بایستی پاسخی نوین را برای خروج از بن بستی که در عالم عین بدان برخورده اند طراحی نمایند. و این یعنی شروع نقطه آغازین تمرکز بر روی عالم ذهن.

عالم ذهن بستر مناسبی است تا انسان قوت و قدرت وهم و خیال را پوششی بر ناتوانی اش در عالم عین قرار دهد. بدین ترتیب پروژه بزرگ اعتبارپردازی های فضای مجازی آغاز می شود.

سینما، اینترنت، رایانه، بازی های ویدئویی و شبکه های اجتماعی از جمله ابزارهای مهم در سرپوش گذاشتن بر ناتوانی های تمدن غرب

در عالم عین و پاسخی اثر بخش در طراحی جایگزینی برای بهشت زمینی است.